Uważaj na vishing - czyli oszustwo z wykorzystaniem połączeń telefonicznych
Oszuści stosują vishing — czyli wyłudzenia przez telefon — podszywając się pod pracowników banków, firm, policję, a nawet bliskich, by zmusić do przekazania danych i środków. Najczęściej zaczyna się od „telefonu z banku” o rzekomej nieprawidłowości i kontynuowane jest prośbą o instalację oprogramowania, podanie loginów/ciągów autoryzacyjnych lub wykonanie przelewu na „tymczasowe” konto. Nie podejmuj pochopnych działań — rozłącz się, zweryfikuj numer przez oficjalny kontakt instytucji i zgłoś sprawę Policji.
Vishing to metoda oszustwa, która polega na podszywaniu się pod pracowników banków i innych zaufanych instytucji, np. policjantów. Oszuści chcą w ten sposób zdobyć Twoje poufne dane (np. login i hasło do bankowości internetowej) lub nakłonić Cię do określonych czynności (np. zainstalowania aplikacji do zdalnej obsługi urządzenia).
Sprawcy dzwonią do osób fizycznych, podszywając się pod konsultantów banku, obsługę techniczną, funkcjonariuszy lub znane osoby, i wywierają presję emocjonalną, by wyłudzić dane osobowe, loginy, hasła, kody autoryzacyjne, dane kart płatniczych oraz nakłonić do przelewów lub instalacji zdalnego oprogramowania.
Na co zwracać uwagę:
- Telefon informuje o „nietypowej aktywności” na koncie i żąda natychmiastowego działania.
- Prośba o pobranie/instalację programu do „pomocy technicznej” (umożliwia zdalny dostęp).
- Żądanie podania loginu, hasła, kodów SMS/Autoryzacyjnych lub danych karty.
- Polecenie wykonania przelewu na wskazane „tymczasowe” konto z powodu rzekomego blokowania rachunku.
- Wypowiedzi pełne presji, groźby lub pośpiechu; błędy językowe i niejasności w komunikacie.
Jak reagować:
- Przerwij rozmowę i nie wykonuj poleconych czynności.
- Nie podawaj nikomu loginów, haseł, kodów autoryzacyjnych ani danych karty.
- Nie instaluj aplikacji ani oprogramowania na prośbę dzwoniącego.
- Zweryfikuj kontakt samodzielnie — wybierz oficjalny numer instytucji z dokumentów lub strony internetowej i zadzwoń ponownie.
- Skontaktuj się z zaufaną osobą (rodzina/przyjaciel) — przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z kimś zaufanym.
- Jeżeli padłeś/padłaś ofiarą lub podejrzewasz próbę oszustwa — niezwłocznie zgłoś to do najbliższej jednostki Policji lub przez numer alarmowy 112 oraz powiadom swój bank o podejrzanych działaniach.
- Zachowaj dowody (wykazy połączeń, SMS-y, zrzuty ekranu) — będą potrzebne w zgłoszeniu.
Co robić, gdy straciłeś środki lub ujawniłeś dane
- Natychmiast powiadom bank i poproś o zablokowanie konta/karty oraz o procedury odzyskiwania środków.
- Zmień hasła do skrzynki e-mail i kont bankowych; włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe, jeśli to możliwe.
- Zgłoś zdarzenie Policji i przekaż zgromadzone dowody.
Policja nigdy nie prosi przez telefon o podanie haseł, kodów SMS, danych do logowania ani o instalację oprogramowania umożliwiającego dostęp do urządzenia. W przypadku podejrzenia vishingu — rozłącz się, zweryfikuj kontakt i zgłoś sprawę.